de magie van het laten raken
Van gastblogger Cindy Pittens. Het blog De lach van Cindy heeft zij ook geschreven.
Bij Vakantie Anders is er ruimte voor verbinding en contact. Iedereen weet precies wat er bedoeld wordt, als dat gezegd wordt. Maar wat is contact maken eigenlijk?
INCASSEREN!
Als improvisatietrainer vind ik dat interessant. Ik ben altijd op zoek naar geloofwaardig spel. Contact maken met jezelf en je omgeving is daarvoor essentieel. Dat wat is, incassseren. Dus in het verleden riep ik dan in de les: Incasseren! Meestal gaf de speler dan een logische reactie op het gedrag van de ander. Maar het ging me juist niet om de reactie, het ging om het stapje daarvoor! Voel wat er met je gebeurt! Die reactie volgt dan vanzelf. Maar het roepen van ‘incasseren’ of ‘contact maken’ hielp dus niet.
Het is lastig, omdat het een intern proces is. Je kunt niet vragen om ‘gedrags’verandering als het om contact maken gaat. Het is een gevoelsverandering, waar je om vraagt. Ik wist lange tijd niet hoe ik dit kon vertalen naar mijn cursisten.
HARNAS VAN BESLUITEN
Tot ik les kreeg van Keith Johnstone, de grondlegger van Theatersport. Hij gebruikte de woorden: ‘dare to be altered’. Heb de moed je te laten veranderen. Het heeft alles te maken met raken en geraakt worden.
We wapenen onszelf vaak met een soort harnas van besluiten. Ik ben boos, dus ik blijf boos. Ik heb een mening, dus ik blijf bij die mening. Dit is wie ik ben, dus dat straal ik ook uit. We laten ons niet zomaar veranderen. Openstaan voor invloed op wie je bent, wat je denkt of voelt, is iets kwetsbaars. Dat kan je zelfbeeld doen wankelen en dat is onveilig voor de meesten. Zelfs op het podium, waar we niet eens onszelf spelen, is je laten raken spannend en komt dat, voor ieder unieke harnas vanzelf op. Of misschien wel juíst op het podium, omdat daar je lichaam, je instrument is.
Net zoals bij docenten overigens.
Voor sommigen bleek het genoeg om dit te zeggen: durf je te laten veranderen. Maar nog steeds komen er dan vragende gezichten. Hoezo? Me laten veranderen… wat moet er dan veranderen?
MINDFUL IMPROVISEREN
Toen kreeg ik les van Ida van de Lagemaat over de cirkels van aandacht van Stanislavsky.
Een oefening om je aandacht te richten op:
cirkel 1: je lichaam, gedachten en gevoelens,
cirkel 2: de persoonlijke ruimte die je ervaart tussen jezelf en de ander en
cirkel 3: de waarrneembare ruimte om je heen en hoe jij je ertoe verhoudt.
Ik leerde dat, wanneer ik incasseer, er in die eerste cirkel wat verandert. Dus dát ben ik met spelers gaan doen. Mensen laten focussen op hun lijf, gevoel en gedachten. En dan bewust gaan experimenteren met wanneer je een verandering waarneemt in die eerste cirkel.
MAGIE VAN HET LATEN RAKEN
Wanneer iemand tegen je schreeuwt bijvoorbeeld. Dan verandert er iets anders in je lichaam, dan wanneer iemand in je oor fluistert. Als iemand je recht aan kijkt en zegt dat ie van je houdt, voel je dat ergens anders, dan wanneer iemand wegkijkt en hetzelfde zegt. Dan volgt het bewustzijn en de fysieke reactie daarop vanzelf weer. Je krimpt ineen of je ogen gaan een beetje verder open.
En welke signalen geeft die ander af? Staat ie rechter op, gaat ie oogcontact uit de weg of begint ie zachter te praten of neemt ie juist meer ruimte in? Ik vind het magisch, de wisselwerking van het laten raken.
BEETJE MOED MOET
Je leert jezelf kennen. En je leert de ander kennen. Daar is wel moed voor nodig. Moed om gevoelens te verdragen. De moed om een reactie van jezelf tegen te komen, waar je misschien niet trots op bent. De moed om geluk te delen, met de kans het weer te verliezen. De moed om in opstand te komen, al zou je liever de vrede bewaren. Of juist de moed om oog voor de ander te houden, al ben je gekwetst.
En Jij, durf jij je te laten veranderen? En durf jij iets bij de ander te veranderen, impact te maken?
Volgens mij, als je beiden durft, is er ruimte voor contact. En dát is wat er gebeurt in de prachtige zomerweken van Vakantie Anders.
Cindy Pittens is improvisatie trainer en speler. Haar eigen bedrijf is CP Impro. In de zomer is ze bij VakantieAnders en geeft er theatersport workshops.
